موضوع چیدمان کارخانه به نحوه قرارگیری فیزیکی تجهیزات و امکانات در یک کارخانه میپردازد و شامل نحوه چیدمان بخشهای مختلف کارخانه، مراکز شغلی و تجهیزات مورد استفاده در فرآیند تبدیل است و نتیجه بررسیهای آن نقشهای از محلهای قرارگیری موارد مذکور و ترتیب آنها در فرآیند تولید است.
- اصل ادغام 2. اصل حداقل فاصله 3. اصل بهینهسازی فضا 4. اصل جریان 5. اصل حداکثر انعطافپذیری 6. اصل ایمنی و رضایت 7. اصل حداقل جابجایی
اصل ادغام (Merge principle)
یک چیدمان خوب چیدمانی است که در آن ماشینآلات، نیروی انسانی، مواد و خدمات پشتیبانی به منظور استفاده بهینه از منابع و حداکثر کارایی به خوبی در کنار یکدیگر ادغام شوند.
اصل حداقل فاصله (Minimum distance principle)
این اصل به این نکته اشاره دارد که چیدمان به گونهای باید طراحی شود که میزان جابجایی مواد و افراد باید حداقل گردد.
تجهیزات و ماشینها در خط تولید باید به گونهای قرار گیرند که مسیر حرکت مواد و افراد بین آنها حداقل گردد و ترجیحاً مسیر حرکت خط مستقیم باشد.
اصل بهینهسازی فضا (Space optimization principle)
چیدمان خوب چیدمانی است که در کنار استفاده بهینه از تجهیزات در سطح و فضای افقی، فضای عمودی و حجمی را نیز بهینه استفاده نماید.
استفاده از سطح به صورت مؤثر در چیدمان کارخانه کافی نیست و این نکتهای است که کمتر مورد توجه مدیران تولید قرار میگیرد و باید بعد سوم یعنی ارتفاع نیز مدنظر قرار گیرد.
اصل جریان (Flow principle)
چیدمان خوب چیدمانی است که در آن مواد در مسیر تبدیل شدن به محصول نهایی به سمت جلو جریان داشته باشند و تا حد ممکن لزومی به عقبگرد نداشته باشند.
اصل حداکثر انعطافپذیری (Maximum flexibility principle)
چیدمان خوب چیدمانی است که بتوان آن را بدون صرف هزینه و زمان زیاد تغییر داد زیرا ممکن است در آینده به دلایل مختلف الزام باشد به منظور تأمین نیازمندیهای تولید چیدمان تغییر یابد.
اصل ایمنی و رضایت (Safety & Satisfaction principle)
چیدمان خوب چیدمانی است که ایمنی و رضایت کارکنان را تأمین کند و از تجهیزات و ماشینآلات کارخانه حفاظت نماید.
اصل حداقل جابجایی (Minimum movement principle)
چیدمان خوب چیدمانی است که میزان جابجایی مواد و پرسنل را به حداقل ممکن تقلیل دهد.