سه واژه مهم در ادبیات مدیریتی کارایی، اثربخشی و بهرهوری است. هرکدام از اینها معنا و هدف مختص به خود را دارند.
کارایی (efficiency) همان راندمان در مهندسی است که معمولا میتوان آن را به صورت کمی سنجید. هدف در کارایی استفاده از منابع کمتر است حتی اگر این امر در جهت پیشبرد جزئی از اهداف پروژه نباشد. گاهی تخصیص منابع کمتر موجب بالا رفتن سرعت انجام فعالیت میشود یعنی زمان کمتری صرف میشود در عین اینکه هزینه کمتری انجام شده است.
مورد دوم اثربخشی (effectiveness) است. در اثربخشی مقصود آن است که فعالیت ما همسو و همراستا با اهدافمان باشد. لذا معین بودن اهداف در پروژهها و مدیریت کسب و کارها بسیار حائز اهمیت است و بدون آن اثربخشی بیمعنیست. اثربخشی به سوی رسیدن به بهترین کاری که بایستی در جهت اهداف صورت گیرد، میباشد.
در مورد بعد که بهرهوری (productivity) است به عبارتی دنبال آن هستیم که اثربخشی و کارایی فعالیت یا سازمان را همزمان افزایش دهیم. این تفکر که بهرهوری جمع کارایی و اثربخشیست تعبیر درستی نیست زیرا همانطور که بیان شد، دو پارامتر مذکور از جنس هم نیستند که جمعپذیر باشند لذا شیوه درست تعریف بهرهوری آن است که به دنبال افزایش هر یک از موارد کارایی و اثربخشی هستیم.
گردآورنده: امیرحسین ابری نیا