بزرگترین مدیران جهان پس از انقلاب صنعتی چه کسانی بودند؟ (بخش دوم)

راسل ایکاف (Russell L. Ackoff)

جمع کثیری از اندیشمندان دنیای مدیریت معتقدند که در میان معاصران هیچکس به اندازه ایکاف بر اندیشه‌های مدیران تاثیر نگذاشته است. در یک کلام می‌توان ایکاف را یکی از بزرگترین فیلسوفان مدیریت (دارای نظریات فلسفی در مدیریت) دانست. برخی هم از او به نام مرد رنسانس یاد می‌کنند.

وی متولد سال 1919 در فیلادلفیا آمریکا است. وی استاد علوم مدیریت دانشگاه پنسیلوانیا بود. همچنین در سال های 1989 تا 1995 استاد بازاریابی دانشکده واشنگتن بود. ایکاف در سال 1941 در رشته معماری فارغ‌التحصیل شده و در سال 1947 دکترای فلسفه را از دانشگاه پنسیلوانیا گرفت. نویسنده بیش از 22 کتاب مرجع و باارزشی مدیریتی از جمله (احیای اقتصاد غرب، برنامه‌ریزی تعاملی و طرح آرمانی) بود. نویسنده بیش از 200 مقاله علمی. رییس پیشین جامعه تحقیق در عملیات آمریکا بوده است. 

دارای دکترای افتخاری از دانشگاه‌های: لنکستر انگلستان، واشنگتن، نیوهاون، پونتیفیکا پرو، لینکلن شایر و هامبرساید انگلستان و همچنین عضو آکادمی علوم طبیعی روسیه.

در سال 2000 به افتخار وی، مرکز ایکاف را برای مطالعات سیستم‌های پیچیده در دانشگاه پنسیلوانیا تاسیس کردند.

وی در بیش از 350 شرکت و 75 آژانس دولتی در آمریکا و سایر نقاط جهان تجربه، تحقیق، مشاوره یا آموزش داشته است.

وی بنيانگذار «رويكرد انقلابي در برنامه ريزی» و نظريه پرداز «برنامه ريزي تعاملي» است. ایکاف بر اين باور است كه «برنامه ريزي تعاملي» ابزاري براي كنترل تغيير و آثار آن و افزايش سرعت سازگاري با دگرگوني‌هايي است كه قادر به كنترلشان نيستيم. اين تغييرات، پيوسته از عصر ماشين تا عصر كنوني، كه او آن را «عصر سيستم‌ها» مي‌نامد، ادامه داشته. انديشه برتر در عصر ماشين كه به مدت 400 سال بر دنياي غرب حكومت كرد، «تفكر تحليلي» مبتني بر تجزيه و تحليل بود. در حالي كه تفكر نوين، «تفكر تركيبي» است كه در آن، تمامي روابط متقابل اجزا يك سيستم در قالب كليت و تماميت سيستم ديده مي‌شود، بدون آنكه اجزاي مستقل آن به صورت انفرادي و جدا از سيستم، معنا داشته باشد. در اين نوع رويكرد فكري، شناخت از كل به جزء پيش مي‌رود و نوعي «كل‌نگری» حاكم مي شود.

در کل ایکاف یکی از پیش‌برنده‌های تفکر سیستمی است. وی درسال 2009 از دنیا رفت.

مردیت بلبین (Meredith Belbin)

متولد 1936 در انگلستان. دارای دکترای روانشانسی مدیریت و استاد افتخاری دانشگاه هاروارد. وی تئورسین و نظریه پرداز "سازندگان تیمی" (Team Builder) است که خیلی از اندیشمندان ، او را پدر کارتیمی می‌دانند. در دهه 1980 کتاب های پایه‌ای کارتیمی از جمله "ساختار آینده سازمان‌ها" و "بعد از کارگروهی" و "مدیریت تیم‌ها"را منتشر کرد.

تست بلبین یکی از معروفترین تست‌های مدیریتی مخصوص شناخت نقش افراد در تیم‌هاست که در بخش مدیریت شخصی این سایت موجود است.

وارن بنیس (Warren Bennis)

متولد سال 1925 در نیویورک آمریکا. دارای دکترای علوم اجتماعی و اقتصاد از دانشگاه MIT. وی در سال 1950 اولین دانشکده مطالعات سازمانی را در دانشگاه MIT تاسیس کرد. استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بود. اولین کتاب او در سال 1981 با عنوان"رهبری" به چاپ رسید. مجله مالی تایمز این کتاب را به عنوان یکی از 50 کتاب تاثیر گذار تاریخ انتخاب کرد.

شاید بنیس را بتوان به عنوان کسی که بیشترین مطالعات را بر روی مفهوم رهبری و چشم‌انداز انجام داده شناخت. در سال 2007 وی به عنوان یکی از 10 چهره تاثیر گذار بر تفکرات مدارس کسب و کار شناخته شد.

وی معتقد بود که رهبری هم جزوی از وظایف مدیریت است که می‌شود مهارت های آن را به مدیران آموزش داد. وی در کتاب رهبری حدود 90 نفر از رهبران سیاسی، اقتصادی، مربیان بزرگ تیم‌ها و ... را مورد مطالعه قرار داد و نتایج آن را در کتاب رهبری منتشر کرد. این کتاب بیش از سیصدهزار نسخه به فروش رفت و تبدیل به یکی از مهمترین کتاب ها در زمینه رهبری شد. بر طبقه مطالعات بنیس چهار فاکتور اصلی رهبران موفق به شرح زیر است:

1. تدوین و داشتن چشم اندازی مشخص
2. جاری‌سازی و انتقال آن چشم انداز در سازمان و تهییج پرسنل در راستای چشم انداز
3. اطمینان از تحقق چشم انداز
4. داشتن اعتماد به نفس، اعتقاد و حقیقت‌بینی

مایکل پورتر (Michael Porter)

متولد 1947 در آمریکا. فارغ‌التحصیل کارشناسی مهندسی مکانیک از دانشگاه پرینستون، MBA از دانشگاه هاروارد و دکترای اقتصاد کسب و کار در سال 1973 از دانشگاه هاروارد.

وی درسال 1980 کتاب "استراتژی رقابتی" خود را منتشر کرد که معروفیت جهانی برای وی بهمراه داشت.

هر چند وی تاثیرپذیر از تفکرات ایگور آنسف بود ولی معروفترین فردی است که مفهوم استراتژی را به صورتی که امروزه می‌شناسیم که در آن "سازمان باید با مطالعه دقیق محیط‌های بیرونی و درونی به تدوین استراتژی بپردازد" بسط داد.

دو مدل یا مفهوم پایه‌ای که علم استراتژی به آن مدیون است متعلق به مایکل پورتر است: "زنجیره ارزش" و "پنج نیروی مایکل پورتر"

جمله معروف مایکل پورتر :

"استراتژی زاییده ی رقابت است پس باید مزیت رقابتی را برای خود ایجاد کنیم"

مجموعه مطالعات و مدل هایش، وی را به عنوان بزرگترین متفکر استراتژی معرفی کرده است.

تام پیترز (Tom Peters)

متولد سال 1942 در بالتیمور آمریکا. دارای مدرک مهندسی ساختمان از  دانشگاه کرنل، کارشناسی ارشد و دکترا در رفتار سازمانی از دانشگاه استنفورد.

وی مبدع الگوی "هفت S مکنزی" در شرکت مشاوره مکنزی است که به ارزش های مشترک و کارکنان، راهبردها، سیستم‌ها، ساختار، مهارت ها و منش مدیریت اشاره می‌کند. در حقیقت این تحول بزرگی بود که تفکر مدیریت را از نظریه‌های سنتی، تحلیل و بوروکراتیک به سوی نگرش نوآوری، احساس‌گرایی و رفتارگرایی تغییر داد.

معروفترین کتاب وی "درجستجوی بهترین" است که برای وی شهرت جهانی به ارمغان آورد. مجله فوچون، تام پیترز را به عنوان پیشرو رهبری در مدیریت معرفی کرد.

پیترز هشت رکن را در تفکراتش در این کتاب مطرح می‌کند:

1. بهترین سازمان آن است که از بروکراسی رهایی یابد و فعالیت های خود را به نحو مطلوب انجام دهد.
2. سازمان موفق باید با مشتریان ارتباط نزدیک داشته باشد.
3. کارآفرینان دارای آزادی فکر، عمل و سرمایه گذاری در سازمان خود هستند.
4. بهره وری تنها حاصل و نتیجه سرمایه گذاری و برنامه اقتصادی سازمان های بزرگ نیست بلکه ارتباط به مدیریت صحیح سازمان نیز دارد.
5. توجه به ارزش ها از مهم ترین عوامل است. این عامل سازنده در نگرش هفت S مطالعات شرکت مکنزیشرح داده شده است.
6. سازمان ها باید به توانمندی های اصلی خود توجه داشته باشند و از آن دور نشوند.
7. سازمان های پیروز سازمان هایی نیستند که به سیاست های وسیع و توسعه فعالیت ها توجه کنند، بلکه به ساده سازی نظام های اجرایی نیز باید توجه داشته باشند.
8. سرعت بخشیدن به کارها، انعطاف پذیری و کوچک سازی و افزایش اثربخشی راز کامیابی سازمان است

الوین تافلر (Alvin Toffler)

متولد 1928 در نیویورک آمریکا. دارای مدرک زبان انگلیسی از دانشگاه نیویورک. او استاد مهمان در بنیاد راسل سیج، استاد مهمان در دانشگاه کرنل. ادیتور مجله فورچون است. محقق در شرکت IBM ، زیراکس، AT&T و بسیاری از شرکت های بزرگ دیگر.

تافلر سال‌ها وفت خود را صرف روزنامه‌نگاری کرد و مطالب خود را در بسیاری از نشریات سیاسی، علمی و اقتصادی آن دوران نوشت. در سال 1960، او دعوت‌نامه‌ای از شرکت آی‌بی‌ام دریافت کرد تا مطلبی را در مورد مضامین بلند مدت اجتماعی و سازمانی رایانه بنویسد که همین موضوع او را با فن‌آوری‌های پیشرفته آشنا کرد. همین موضوع باعث شد که مطالب زیادی درباره‌ تغییر بنویسد که امروزه معروف‌ترین مطالب ذکر شده در باب این موضوع در سطح جهان هستند. کتاب موج آینده که نخستین کتاب ارزشمند درباره‌ تغییر است، تنها اندکی پس از تکمیل مقاله‌ آی‌بی‌ام، نوشته شد.

اگرچه او کتب زیاد و مقالات بی‌شماری منتشر کرده اما فلسفه‌ او و عقاید کلیدی او در سه کتاب خلاصه شده‌اند: شوک آینده (1970)، موج سوم (1980) و تغییر قدرت (1990). هر یک از این سه‌گانه کاری ارزشمند در نوع خود به شمار می‌رود اما آن ها در کنار هم نشانگر عقاید تافلر درباره‌ تغییر به عنوان جریانی بی‌پایان هستند.

تافلر معتقد است که هیچکس آینده را نمی‌تواند پیش‌بینی کند لذا باید تغییر را شناخت و مدیریت کرد. وی در کتاب موج سوم تغییر ایجاد شده را بر اساس اصل مشتری‌گرایی و احترام به مشتری بیان می‌کند. وی اعتقاد دارد که چالش اصلی مدیران سازمان‌ها امروزه بیشتر سازش با فناوری‌های پیشرفته اطلاعات و ارتباطات است.

در سال 1994 تافلر اعلام کرده بود که اطلاعات کشورها در مورد فعالیت‌های تروریستی بسیار ناکافی است. هفت سال بعد که واقعه 11 سپتامبر اتفاق افتاد همه پی به نظریات ارزشمندش بردند. یکی از نکات جالب زندگی تافلر عشق و همراهی با همسرش است چرا که همیشه این را مطرح کرده که همه کارهای من با همکاری همسرم بوده. آخرین کتاب تافلر " آینده جهان از دیدگاه مذاهب" است.

گردآوری مطالب از: محمد بزازی