یکی از طبقهبندیهای معروف در مباحث مدیریتی، طبقهبندی گرت مورگان است. بر پایه نظریه این اقتصاددان سازمان از نگاههای مختلف شبیه مقولههای مختلفی میباشد. از نظر یکی از گروهها سازمان به مثابه یک ماشین است. چارچوب دارد، فرمان میپذیرد و اگر به آن انرژی داده شود، حرکت خواهد کرد. مکاتب کلاسیک به این دیدگاه نزدیکتر هستند.
جمع دیگری بر این اعتقادند که ساختار سازمان همانند یک موجود زنده است و بیوریتم آن گاهی از نظر احساسی و فکری تغییر میکند و با ماشین و ربات تفاوت دارد. که میتوان گفت این دید نزدیک نظر نئوکلاسیکهاست. سیستم، زندان روح، مغز و... از دیگر مقولههایی هستند که در زمانهای گوناگون سازمان به آنها تشبیه شده است.
سوال اینجاست که دیدگاه کدامیک از این مکاتب مدیریتی و نظریهها درست بودند؟ آیا سازمان نمیتواند یک اثر هنری، یک نظام خودآفرین یا یک چرخه حیات باشد؟ حقیقت اینجاست که هیچکدام از این مقولهها اشتباه نیستند. سازمان در بردارنده تمامی مباحث مطرحشده هست اما به تنهایی هیچ یک از آنها نیست.
از کلاس درس دکتر رحیم فرضی پور